میگرن فقط یک سردرد نیست؛ یک اختلال پیچیده نورولوژیک است.
میگرن یکی از شایعترین و ناتوانکنندهترین اختلالات عصبی است و برخلاف تصور عمومی، تنها به درد سر محدود نمیشود. این بیماری در واقع نتیجهی فعال شدن بیش از حد مسیرهای درد در ساقه مغز و آزادسازی مواد التهابی عصبی مانند CGRP است که باعث ایجاد التهاب نوروعروقی و درد ضرباندار میشود.
🔸 انواع اصلی میگرن
میگرن چند شکل بالینی دارد، اما دو نوع شایعتر آن:
1️⃣ میگرن بدون اورا
شایعترین نوع؛ همراه درد ضرباندار، تهوع و حساسیت به نور و صدا.
2️⃣ میگرن با اورا
با علائم عصبی گذرا قبل از سردرد، مثل:
•خطوط نورانی
•تاری یا لکههای بینایی
•مورمور یا بیحسی
•اختلال گفتاری
🔸 چرا میگرن رخ میدهد؟ (پاتوفیزیولوژی خلاصه)
✔ اختلال در شبکه trigeminovascular
✔ آزاد شدن CGRP و نوروپپتیدهای درد
✔ التهاب نوروعروقی
✔ حساسسازی محیطی و مرکزی
✔ نقش ژنتیک (در بیش از ۶۰٪ بیماران سابقه خانوادگی وجود دارد)
🔸 محرکهای رایج حملات (Triggers)
شناسایی محرکها یکی از مهمترین ابزارهای کنترل میگرن است:
•استرس و بیخوابی
•تغییرات هورمونی (خصوصاً در خانمها)
•نور شدید، صدای بلند
•گرسنگی، کمآبی
•برخی غذاها مثل شکلات، سوسیس، پنیر کهنه
•بوی عطرها
•تغییرات آبوهوایی
•مصرف زیاد کافئین یا ترک ناگهانی آن
🔸 علائم رایج حمله میگرنی
•سردرد ضرباندار یکطرفه یا دوطرفه
•تهوع و استفراغ
•حساسیت شدید به نور و صدا
•تاری دید
•خستگی و کاهش تمرکز
•تشدید درد با حرکت یا فعالیت بدنی
🔶 درمان میگرن
1) 🔸 درمان «حمله»
برای زمانی که سردرد شروع شده است:
•NSAIDs (مثل ناپروکسن)
•تریپتانها
•داروهای تزریقی در حملات شدید
•داروهای ضد تهوع در صورت نیاز
2) 🔸 درمان «پیشگیرانه»
برای بیمارانی که حملات متعدد دارند (معمولاً بیشتر از ۴ بار در ماه):
•بتابلوکرها مانند پروپرانولول
•داروهای ضدصرع: توپیرامات، والپروات
•داروهای ضدافسردگی (مانند آمیتریپتیلین)
•آنتیبادیهای ضد CGRP
•بوتاکس میگرن (OnabotulinumtoxinA) ← توضیحات کاملتر در ادامه
3) 🔸 اصلاح سبک زندگی
•خواب منظم
•کاهش استرس
•نوشیدن آب کافی
•ورزش منظم
•محدود کردن کافئین
•پرهیز از محرکهای غذایی فردی
میگرن یک اختلال عصبی پیچیده ولی قابل مدیریت است.
ترکیب درمان دارویی، اصلاح سبک زندگی و در صورت نیاز بوتاکس میگرن میتواند بهطور چشمگیری حملات را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد.