🧠 روز جهانی سکته مغزی – ۲۹ اکتبر
«زمان یعنی مغز»
سکته مغزی (Stroke) یکی از شایعترین علل ناتوانی و مرگ در سراسر جهان است. این عارضه زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز بهطور ناگهانی قطع یا کاهش یابد و سلولهای عصبی آن ناحیه در عرض چند دقیقه شروع به مرگ کنند.
از نظر پاتوفیزیولوژیک، سکته مغزی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
1. سکته ایسکمیک (Ischemic Stroke) – حدود ۸۵٪ موارد را شامل میشود و در اثر انسداد شریان مغزی توسط لخته (ترومبوز یا آمبولی) ایجاد میگردد.
2. سکته هموراژیک (Hemorrhagic Stroke) – در اثر پارگی عروق مغزی و خونریزی در بافت مغز رخ میدهد و معمولاً با فشار خون بالا یا آنوریسم همراه است.
علائم هشداردهنده سکته مغزی
شعار جهانی “FAST” بهترین راه برای تشخیص سریع علائم است:
• F (Face): افتادگی یا کجی یک سمت صورت
• A (Arm): ضعف یا بیحسی یک دست
• S (Speech): اختلال در گفتار یا درک کلمات
• T (Time): زمان را از دست ندهید! فوراً با اورژانس تماس بگیرید (۱۱۵ در ایران)
چرا زمان حیاتی است؟
در سکته ایسکمیک، درمان دارویی ترومبولیتیک (مانند alteplase) فقط در ۴٫۵ ساعت اول پس از بروز علائم مؤثر است. هر دقیقه تأخیر، هزاران نورون را از بین میبرد.
عوامل خطر قابل پیشگیری
🔹 فشار خون بالا
🔹 دیابت
🔹 سیگار
🔹 چربی خون بالا
🔹 چاقی و کمتحرکی
🔹 فیبریلاسیون دهلیزی (AF)
پیام روز جهانی سکته مغزی ۲۰۲5
«هر ثانیه مهم است؛ اقدام سریع، زندگی را نجات میدهد.»
افزایش آگاهی عمومی، کنترل عوامل خطر و تشخیص زودهنگام، کلید کاهش بار جهانی این بیماری است.